Koninklijke familie stijgt in populariteit, is het koningshuis nog wel van nu?

Titel: Kroonprinses Amalia stijgt in populariteit: monarchie herwint vertrouwen van het volk

Na jaren van dalende steun en publieke kritiek ziet de Nederlandse monarchie eindelijk weer een stijgende lijn in haar populariteit. Dat blijkt uit recent onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel, waarin niet alleen het koningshuis in zijn geheel een hogere waardering krijgt, maar vooral kroonprinses Amalia opvalt met een opvallende stijging in vertrouwen. In dit artikel nemen we je mee langs de recente ontwikkelingen rondom de Oranjes, de veranderende publieke opinie en de rol van Amalia als toekomstig koningin.

Herstel van vertrouwen sinds de coronacrisis

De populariteit van de Nederlandse monarchie kreeg in 2020 een flinke knauw tijdens de coronapandemie. Toen koning Willem-Alexander en koningin Máxima op vakantie naar Griekenland vertrokken, terwijl Nederland gebukt ging onder strenge lockdownmaatregelen, viel dit bij veel mensen verkeerd. Het vertrouwen in het koningshuis daalde in rap tempo. Waar in de beginjaren van Willem-Alexanders koningschap het vertrouwen nog rond de 80 procent lag, zakte dat na de vakantiecrisis naar historische dieptepunten.

Vier jaar later lijkt dat beeld echter wat bijgetrokken. Volgens een peiling van EenVandaag onder ruim 25.000 deelnemers geeft nu 59 procent van de Nederlanders aan de monarchie te willen behouden, een stijging ten opzichte van 52 procent in 2024. Tegelijkertijd nam het aantal voorstanders van een republiek af van 37 naar 31 procent.

Waarom groeit de steun voor de monarchie?

Volgens staatsrechtkenner Peter Rehwinkel heeft dit herstel meerdere oorzaken. In een tijd van maatschappelijke onrust, politieke spanningen en polarisatie biedt de monarchie voor veel mensen een gevoel van stabiliteit en continuïteit. De koning staat immers boven de partijen en kan als neutrale factor het land verbinden. Dit wordt juist in roerige tijden gewaardeerd.

Rozemarijn Lubbe van het EenVandaag Opiniepanel voegt daaraan toe dat externe factoren meespelen. Door internationale onzekerheden, zoals spanningen in Europa en leiders als Donald Trump in de Verenigde Staten, groeit bij sommige mensen de behoefte aan een staatsvorm waarin niet één machtige leider alle touwtjes in handen heeft. De monarchie fungeert in die context als een rustpunt en bescherming van de democratie.

Máxima blijft populairder dan Willem-Alexander

Hoewel het vertrouwen in koning Willem-Alexander herstelt, blijft koningin Máxima populairder dan haar echtgenoot. In de peiling steeg de steun voor de koning van 53 naar 57 procent, terwijl Máxima steeg van 55 naar 59 procent. Vooral haar betrokkenheid, charisma en warme uitstraling worden gewaardeerd door het publiek.

Het verschil in populariteit heeft volgens deskundigen te maken met het imago van Máxima. Waar Willem-Alexander lange tijd worstelde met zijn publieke optreden, wordt Máxima gezien als benaderbaar en energiek. Dit blijkt ook uit hun recente optredens, zoals tijdens de Koningsspelen van 2025, waar het koningspaar zichtbaar betrokken en vrolijk aanwezig was.

Crisis én herstel: lessen uit het verleden

Koningshuisexpert Marcia Luyten benadrukt dat de populariteit van monarchieën altijd in golven verloopt. Ook koningin Beatrix kende in de jaren negentig magere jaren, waarin weinig gebeurde en haar populariteit afnam. Vervolgens kwam er een periode van rouwen, huwelijken en persoonlijke drama’s, waarbij het publiek zich weer meer verbonden voelde met de Oranjes.

De recente staatsbezoeken van het koningshuis, waaronder aan Oman, dragen bij aan hun zichtbaarheid en positieve imago. Volgens Rehwinkel maken Willem-Alexander en Máxima momenteel geen grote fouten en weten ze met hun rustige aanwezigheid en inzet vertrouwen terug te winnen.

Prinses Amalia’s opvallende opmars

De grootste verrassing uit het onderzoek is echter kroonprinses Amalia. Waar vorig jaar nog 47 procent van de ondervraagden vertrouwen in haar had als kroonprinses, is dat nu gestegen naar maar liefst 59 procent. En waar in 2024 de helft van de Nederlanders haar geschikt achtte als toekomstige koningin, is dat nu opgelopen naar 61 procent.

Volgens Lubbe van het EenVandaag Opiniepanel is die stijging te danken aan haar grotere zichtbaarheid in het afgelopen jaar. Zo doopte ze in haar eentje het marineschip Den Helder in Vlissingen, trad ze meer in het openbaar op en kreeg ze veel media-aandacht rond haar persoonlijke situatie, toen ze vanwege bedreigingen haar studententijd in Nederland moest staken.

Staatsrechtkenner Rehwinkel denkt dat juist die moeilijke periode empathie heeft losgemaakt bij het publiek. “Mensen leven met haar mee. Ze heeft zich veerkrachtig getoond in moeilijke omstandigheden, en dat wordt gewaardeerd.”

Social media als sleutel tot een modern imago

Hoewel het koningshuis zich al vaker bewust is geweest van het belang van sociale media, adviseert koningshuisdeskundige Justine Marcella om hierin verder te investeren, met name voor Amalia. “Jongeren lezen nauwelijks nog kranten of kijken naar traditionele tv. Zij moeten haar online kunnen volgen om zich met haar te kunnen identificeren.”

Marcella wijst naar Zweden, waar kroonprinses Victoria regelmatig persoonlijke en informele momenten deelt via social media. “Het zullen nooit ‘gewone mensen’ worden, maar door zo’n inkijkje in hun leven voelen mensen zich meer verbonden.” Volgens haar zou het voor Amalia goed zijn om aanwezig te zijn op TikTok of Instagram en daar op speelse wijze haar generatiegenoten te bereiken.

De toekomst van de monarchie

Hoewel de populariteit van de monarchie nu voorzichtig stijgt, blijft het een staatsvorm die zich continu moet aanpassen aan veranderende maatschappelijke verwachtingen. Met een jonge generatie aan de horizon — aangevoerd door prinses Amalia — lijkt het koningshuis zich voor te bereiden op een nieuwe fase waarin toegankelijkheid, zichtbaarheid en verbinding centraal staan.

De komende jaren zullen cruciaal zijn voor het verdere herstel van het imago van de Oranjes. Door in te spelen op de wensen van het volk, meer persoonlijk contact te zoeken via moderne kanalen en zichzelf te tonen tijdens belangrijke nationale momenten, kan de monarchie haar positie als stabiele en verbindende factor behouden en versterken.