Van broodjes poep tot warme kinderlach – hoe Edwin Rutten als Ome Willem een onuitwisbare stempel drukte op de Nederlandse kindertelevisie.

Een Held in Gele Pet

Wie in de jaren zeventig of tachtig opgroeide, kent hem ongetwijfeld: Ome Willem. Met zijn iconische gele pet, hartelijke lach en aanstekelijke enthousiasme stond hij wekelijks garant voor plezier, muziek en ondeugende grappen. De Film van Ome Willem, het programma waarin hij de hoofdrol speelde, groeide uit tot een cultureel fenomeen dat nog altijd voortleeft in het collectieve geheugen van vele Nederlanders.

De man achter dit personage, Edwin Rutten, was meer dan alleen presentator: hij was muzikant, acteur, verhalenverteller en bovenal een meester in het spreken met – in plaats van tegen – kinderen.

De Geboorte van een Klassieker

Het programma De Film van Ome Willem werd in 1974 voor het eerst uitgezonden door de VARA. De insteek was simpel, maar doeltreffend: een vrolijke theatershow waarin kinderen centraal stonden. Iedere aflevering begon met het welbekende lied “Hallo kinderen, hallo Ome Willem!” en eindigde steevast met de legendarische vraag: “Lust jij ook een broodje poep?”

Met sketches, liedjes, improvisatie en ruimte voor interactie was het programma vernieuwend én tijdloos. De kinderen in de zaal mochten schreeuwen, lachen, zingen en vooral: zichzelf zijn.

De Magie van Herhaling en Herkenning

Wat De Film van Ome Willem zo sterk maakte, was het vaste format. Kinderen wisten wat ze konden verwachten, en juist die voorspelbaarheid zorgde voor plezier. De Geitenbreiersband – bestaande uit vrolijke muzikanten en typetjes zoals Toon en August – zorgde voor de muzikale omlijsting, terwijl Rutten als Ome Willem de touwtjes in handen hield.

Iedere aflevering had een “film” die zogenaamd werd afgespeeld, waarin kleine sketches of muzikale scènes werden vertoond. Deze combinatie van structuur, humor en spontaniteit bleek een gouden formule.

De Onvergetelijke Geitenbreiers

Naast Edwin Rutten speelden andere sleutelfiguren een grote rol in het succes van het programma. De altijd droge August, vertolkt door de legendarische Harry Bannink, was niet alleen muzikant maar ook componist. Hij schreef talloze liedjes voor het programma en stond bekend om zijn sobere maar charmante uitstraling.

De guitige Toon, gespeeld door Dolf Brouwers (ook bekend als Waldo van Dungen in Van Kooten en De Bie), voegde een extra laag humor toe. Samen vormden zij de muzikale ruggengraat van het programma.

Ome Willem was Anders

Wat Ome Willem onderscheidde van andere kinderpersonages was de manier waarop hij kinderen benaderde. Geen betutteling, geen belerend vingertje – Ome Willem sprak kinderen aan als volwaardige gesprekspartners. Hij liet ruimte voor hun fantasie, emoties en vooral hun eigen stem.

Die aanpak sloeg aan. Kinderen voelden zich gehoord, gezien en serieus genomen. Niet als leerlingen, maar als mensen. Dat is misschien wel de grootste nalatenschap van Edwin Rutten.

Een Tijdloos Volksfeest

Van Brabant tot Groningen, van Amsterdam tot op de camping in Zuid-Frankrijk: De Film van Ome Willem was een landelijk fenomeen. De zaterdagen werden door vele gezinnen gepland rondom de uitzending. Ouders keken mee en genoten net zo hard als hun kinderen. De uitdrukkingen uit de show – “We zijn er bijna, maar nog niet helemaal!” – vonden hun weg naar het dagelijks leven.

Het programma liep van 1974 tot 1989. In totaal zijn er meer dan 120 afleveringen gemaakt. Toch lijkt het veel meer – zo diep geworteld zit het in de herinnering van een hele generatie.

Stoppen op het Hoogtepunt

In 1989 kwam er een einde aan het tijdperk Ome Willem. Niet omdat het programma minder populair werd, maar omdat Edwin Rutten besloot dat het tijd was voor iets anders. “Op het hoogtepunt stoppen”, zei hij zelf.

Het programma verdween, maar de impact bleef. Tot op de dag van vandaag worden fragmenten teruggekeken op YouTube, halen cabaretiers herinneringen op aan de gele pet, en zingen ouders het intro voor aan hun kinderen.

Wat Deed Edwin Rutten Daarna?

Na zijn Ome Willem-tijd bleef Edwin Rutten actief in de media en cultuur. Hij richtte zich steeds meer op muziekeducatie en klassieke muziek voor kinderen. Zijn doel: jonge mensen in aanraking brengen met componisten als Mozart en Bach, maar dan op een toegankelijke manier. Daarnaast werkte hij als stemacteur, presentator en auteur van kinderboeken.

Zijn benadering bleef hetzelfde: met liefde, respect en humor kinderen iets meegeven voor het leven.

Een Erfgoed van Humor en Hartelijkheid

Ome Willem stond symbool voor een type kindertelevisie dat vandaag de dag zeldzaam is: rustig, muzikaal, menselijk en ongehaast. In een tijdperk waarin televisie steeds sneller, flitsender en vaak vluchtiger is geworden, blijft De Film van Ome Willem een rustpunt in de herinnering van velen.

Er zijn speciale edities geweest, documentaires zoals Ome Willem: Lust Jij Ook Een Broodje Poep? (VPRO, 2014), en zelfs reünies van oud-betrokkenen. Het is duidelijk: Ome Willem leeft voort, niet alleen op beeld, maar in de harten van zijn publiek.

Tot Slot: Een Vriend voor Altijd

Ome Willem was geen superheld, geen animatiefiguur, geen clown. Hij was iets veel belangrijkers: een vriend. Een vriend die je liet lachen, je serieus nam, en je met een blij gezicht de wereld in stuurde.

Of je nu je eerste broodje poep ooit ‘at’ op zaterdagmiddag of nog steeds “hallo kinderen!” roept als je je neefjes binnen ziet komen – Ome Willem is een onuitwisbaar deel van wie we zijn geworden.